Ngày đăng: [Monday, January 24, 2011]
Một nhà kinh tế chân chính là người luôn viết trong cái nhìn bi quan để cảnh báo, chứ không phải là nhìn cái nhìn lạc quan để tự sướng. Tôi chỉ copy và paste những bài kinh tế được đăng báo và có số liệu đúng, với những cảnh báo thực sự mà không bị bóp méo. Bài này ông Nguyễn Xuân Nghĩa đăng hồi tháng 6/2010, nhưng vẫn còn giá trị tươi mới của hôm nay. Nó giải thích tại sao thủ tướng Ôn Gia Bảo lại đòi thay đổi cơ cấu chính trị Trung Quốc và tại sao mãi 4 năm kiên cường, hùng hổ với khu vực và diễu võ dương oai với thế giới, thì đầu năm 2011 ông Hồ Cẩm Đào lại xuống nước ghé thăm nhà Trắng? Dù bài viết có một đoạn có đả kích cá nhân ông cựu TBT Việt Nam, nhưng đó là tiểu tiết để đánh giá đúng giá trị của bài viết.
Ảo ảnh Trung Quốc
Nguyễn Xuân Nghĩa
Một nền kinh tế xe đạp - được tiếp nước biển....Hôm Thứ Ba mùng hai tháng Hai năm 2010, mải lép nhép bài diễn văn kỷ niệm 80 năm ngày thành lập đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng bí thư Nông Đức Mạnh không kịp đọc thấy một bản tin từ Bắc Kinh. Mà có đọc được thì cũng cóc hiểu. Vì vậy mới tiếp tục lép nhép chuyện hài: "Tiến lên chủ nghĩa xã hội là con đường phát triển tất yếu của cách mạng Việt
Đã vào thập niên đầu của thế kỷ 21 mà còn thấy kiểu phát ngôn đó thì hài kịch bỗng thành bi kịch.
Nhưng hãy nói về bản tin từ Bắc Kinh.
Năm ngày sau khi thông báo sẽ phải cải sửa lại cách thu thập và trình bày thống kê vì trong năm 2009 vừa qua đã có tới 14.500 điều sai lạc, hôm mùng hai, Cục Thống kê Quốc gia của Trung Quốc công bố thành quả tăng trưởng kinh tế của năm 2009. Trong một năm mà cả thế giới bị suy trầm kinh tế, Trung Quốc lại đạt tốc độ tăng trưởng là 8,7% thì lãnh đạo Hà Nội tất nhiên phải trầm trồ khen ngợi. Mỹ ngu cũng vậy. Nhưng, họ nên học bài kinh tế nhập môn đã, nếu chịu khó nghe các chuyên gia kinh tế "ngoài luồng" dạy cho. Thành phần này cũng có ở tại Hà Nội vì dân Việt không đến nỗi tệ như lãnh đạo.
Đầu đuôi, đà tăng trưởng trung bình 8,7% của Trung Quốc là kết số của ba thành tố: đầu tư là 8%, tiêu thụ là 4,6% và xuất cảng là -3,9%. Xin viết lại thành một phương trình đơn giản cho dễ hiểu: 8,7% = 8% + 4,6% - 3,9%.
Nếu có học kinh tế nhập môn năm thứ nhất thì sinh viên trốn học cũng biết mức gia tăng sản xuất rồng cọp của Trung Quốc trong năm qua (8,7%; khi kinh tế Mỹ chỉ tăng được 0,8% mà nhờ quý bốn đạt 5,7%) là thành tích phi thường. Nhưng rồi mỉm cười kết luận là sức mạnh rồng cọp ấy chỉ như nước biển tiếp cho bệnh nhân trong phòng cấp cứu.
Kinh tế Trung Quốc có hoàn cảnh bấp bênh của người đi xe đạp. Không lăn bánh là té.
Sức đẩy cho cỗ xe ấy lăn bánh là xuất cảng - bằng mọi giá, tức là rất rẻ. Người dân bị/được thắt lưng buộc bụng để xây dựng chủ nghĩa xã hội với màu sắc Trung Hoa. Họ hỳ hục xuất cảng và ngoại tệ thu về thì theo đúng luật lệ là do nhà nước thống nhất quản lý - y như đất đai. Vì vậy, xứ này có dự trữ ngoại tệ vĩ đại, tương đương với gần 2.400 tỷ Mỹ kim vào cuối năm 2009, trong khi người dân vẫn cực nghèo. Các doanh nghiệp "hương trấn" mà gom dân đi làm gia công để góp phần xuất cảng thì chỉ có mức lời rất thấp, nhưng vẫn ráo riết sản xuất để tạo ra công ăn việc làm cho dân chúng. Nếu không thì loạn.
Bây giờ, nhìn lại phương trình đơn giản trên, ta thấy xuất cảng đã giảm! Đầu máy kinh tế cố hữu bỗng đầy ra ý - là ỳ ra đấy.
Vì vậy, nhà nước phải nhảy vào cấp cứu như bơm nước biển đề hồi sinh một cơ thể rũ liệt: tốc độ tăng trưởng rồng cọp của Trung Quốc lệ thuộc tới 92% (8% của tổng số 8,7%) vào đầu tư của khu vực công. Phần tiêu thụ của dân chúng chỉ có 4,6%, vừa đủ trám vào khoản thiếu hụt -3,9% của xuất cảng.
Khi kinh tế bị suy trầm thì xứ nào cũng phải tìm biện pháp kích thích: bằng tiền tệ qua hạ lãi suất hay in tiền bơm vào kinh tế, hoặc bằng ngân sách qua gia tăng công chi hay giảm thuế, chủ yếu là để bù đắp cho sự thiếu hụt tiêu thụ của tư nhân. Nhìn từ bên ngoài, lãnh đạo Bắc Kinh cũng áp dụng các biện pháp ấy, như gia tăng tín dụng và nâng mức công chi cho các dự án xây dựng hạ tầng cơ sở.
Nhưng nhìn kỹ hơn thì... lượng biến thành phẩm, mà là phẩm chất rất tồi.
Trung Quốc thường xuyên bơm tiền vào kinh tế qua hai ngả công chi và tín dụng, gọi đó là đầu tư. Nhưng chủ yếu là cấp phát tín dụng cho doanh nghiệp nhà nước, gọi là "thuộc diện chính sách", và các dự án xây dựng thuộc phạm vi phân bố và chia chác của địa phương. Tất cả là để duy trì khả năng sản xuất và chính yếu là tuyển dụng để tránh nạn thất nghiệp và động loạn xã hội.
Nhưng hệ thống ống bơm ấy lại... theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Bơm vào nơi úng thủy và thổi lên bong bóng đầu tư (xin xem bài "Bong Bóng Bay Qua..." trên cột báo này của Việt Báo trong số ra ngày một tháng Giêng năm 2010). Hậu quả xã hội của chế độ kinh tế ấy là một hình thức tái phân lợi tức, và tái phân phối trước tiên cho một thiểu số có chức có quyền. Người dân lầm than thì chỉ còn một ngả là hỳ hục ráp chế hàng xuất cảng để kiếm được chút tiền vụn ở dưới cùng. Khả năng tiêu thụ rất thấp của dân chúng - 4,6% - phản ảnh điều ấy.
Khi xuất cảng lại sụt tại một quốc gia đang làm những người yếu bóng vía xưng tụng là đệ nhất xuất cảng toàn cầu, thì đời sống dân chúng tất nhiên là khốn đốn.
Qua năm nay và năm 2011, tình hình xuất cảng có khả quan hơn không? Nhiều phần là không.
Khối Âu Châu còn vất vả vì những nhược điểm nội tại. Hoa Kỳ thì đang bàng hoàng về giấc mơ cải tạo xã hội của Tổng thống Barack Obama và mức thất nghiệp quá cao. Cho nên số cầu của hai thị trường Âu Mỹ sẽ chưa thể hồi sinh. Huống hồ năm 2010 này ông Obama còn bị áp lực rất mạnh từ cánh tả và các nghiệp đoàn Hoa Kỳ để nêu vấn đề về thế cạnh tranh bất chính của Bắc Kinh với đồng "nhân dân tệ" định giá quá thấp...
Vì vậy, tình hình xuất cảng của Trung Quốc chưa thể khá, trong khi khả năng tiêu thụ của người dân vẫn chỉ thoi thóp.
Kết cuộc thì nhà nước Bắc Kinh sẽ hỳ hục tiếp nước biển, tiếp tục bơm tín dụng và tăng chi. Với bội chi ngân sách ở khoảng hơn 20% của Tổng sản lượng GDP vào năm 2008, họ còn có thể thoải mái tăng chi. Mà để làm chi?
Hỏi vậy là đúng về kinh tế mà vẫn là sai bét! "Tăng chi cho ai" mới là câu hỏi đúng đắn!
Kinh tế Trung Quốc là cái xe đạp được giàng vào cỗ xe của thị trường quốc tế, là xuất cảng. Cố xe ấy đang lăn bánh tại chỗ. Quy luật kinh tế của Trung Quốc là tái phân phối lợi tức từ khu vực duyên hải - hướng ngoại, cho các thị trường xuất cảng - vào các tỉnh lạc hậu nghèo đói ở bên trong. Nhưng hệ thống kinh tế chính trị xứ này lại trao cho nhà nước và các ngân hàng chủ yếu là quốc doanh thực hiện việc tái phân phối đó. Kết quả là các ngân hàng bị chìm dưới một núi nợ khó đòi vì khách nợ là doanh nghiệp nhà nước và lấy tiền đi vay theo diện chính sách để thổi vào sòng bạc đầu cơ địa ốc và cổ phiếu. Trong khi các tỉnh tiếp tục được bơm tiền sản xuất rồi chất hàng vào kho mà không bán được.
Miễn là cứ báo cáo lên trên là đã vượt chỉ tiêu sản xuất và không làm ai thất nghiệp!
Trung Quốc là nơi mà sản lượng thép vẫn cứ tăng trong một năm sản xuất bị suy trầm, và nhà xây xong, dù bị ế và chưa bán được thì vẫn được ghi vào sản lượng quốc gia. Khi bị kéo và được bán lại lần nữa thì lại được ghi lần nữa! Chỉ có truyền thông tối dạ thì mới coi đó là thành tích vượt bậc.
Từ sáu năm nay, lãnh đạo Bắc Kinh như Hồ Cẩm Đào, Uý Kiện Hành hay Ôn Gia Bảo đều đã biết điều ấy và muốn cải sửa, với cái giá là một đợt thanh trừng ngay trong nội bộ. Nhưng vụ suy trầm 2008-2009 là tai họa trời giáng, và nạn xuất cảng sa sút khiến cho việc cải cách bị đình hoãn. Qua năm 2012 thì lại có Đại hội đảng! Ai dại gì là gây cảnh gió tanh mưa máu khi sắp bước vào hậu trường của lịch sử?
Vì vậy, trong năm nay và qua năm 2011 tới, nhà nước sẽ lại tiếp tục tiếp nước biển theo định hướng xã hội chủ nghĩa. và thò ngón tay bịt lỗ rò rỉ về lạm phát. Lãnh đạo Hà Nội quả thật là vẫn mê muội! Họ Nông mà...
Asia Clinic, 17h28', ngày thứ Hai, 24/01/2011
0 Nhận xét