GIÁO DỤC Y TẾ CỘNG ĐỒNG BỆNH VẢY NẾN!!!

Ngày đăng: [Saturday, October 22, 2011]

Giải Nobel y học năm nay là một giải ghi nhận công lao to lớn của 3 nhà khoa học về hai loại đáp ứng miễn dịch của cơ thể con người để chống lại mọi tác nhân gây bệnh hay vật lạ xâm nhập vào cơ thể con người.

Cũng cần khái quát đơn giản về hệ thống miễn dịch của cơ thể. Nó được xem như một hệ thống an ninh quốc phòng của một quốc gia - ở đây là cơ thể con người - có nhiệm vụ phát hiện kẻ lạ xâm nhập vào cơ thể và huấn luyện binh lính để ghi nhớ và loại bỏ "kẻ thù" có thể là mầm bệnh hoặc một cơ quan của người khác được ghép vào cơ thể. Đây là 2 mặt của một vấn đề trong y học.

Hai ông BS Bruce Beutler người Mỹ và tiến sĩ sinh học phân tử Jules Hoffmann người  Luxemboug sống ở Pháp tìm ra đáp ứng miễn dịch nhanh (innate immunity) - một đáp ứng miễn dịch có chất hoá hướng động dẫn đầu, còn gọi là miễn dịch dịch thể (humoral Immunity) - nó không được ghi vào bộ nhớ của hệ thống miễn dịch của cơ thể. Nên 2 ông này được hưởng chỉ một nửa giải Nobel y học năm 2011.

Người còn lại là một bác sĩ y khoa người Canada sống và giảng dạy ở Hoa Kỳ - ông Ralph M. Steinman - ông qua đời trước khi công bố giải Nobel y học năm 2011 đúng 3 ngày. Đây là một trường hợp hy hữu trong lịch sử tồn tại của giải Nobel. Và phát minh của ông cũng đặc biệt không kém khi ông tìm ra đáp ứng điều hoà miễn dịch giai đoạn chậm - một đáp ứng miễn dịch do tế bào Lympho, mà đặc biệt là Lympho T làm nhiệm vụ hay còn gọi là miễn dịch tế bào - Loại đáp ứng miễn dịch này có chức năng ghi lại bộ nhớ của hệ thống miễn dịch của con người và giúp sản sinh ra kháng thể có tính đáp ứng lâu dài để chống lại mầm bệnh hay vật lạ. Và một nửa giải Nobel y học năm nay được trao cho ông.

Phát mình miễn dịch tế bào - đáp ứng miễn dịch chậm - của ông Ralph M. Steiman mở ra cho thế giới y học biết dùng vaccine để phòng bệnh. Nó cũng cho biết rằng ghép một cơ quan còn chức năng bình thường của người cho vào cơ thể người nhận không khó bằng chống loại ghép cơ quan đó sau khi ghép. Và còn nhiều điều mở ra cho phát mình này đang chờ phía trước để giải quyết các bệnh lý mà ngày nay y học hiện đại còn chưa thể điều trị triệt để. Trong đó có nhiều loại bệnh khác nhau - mà 3 loại bệnh thế giới đang rất quan tâm là: 1. tiêu diệt con HIV sau khi xâm nhập vào cơ thể gây nên AIDS(Acquired Immune Deficiency Syndrome), 2. ung thư và 3. bệnh tự miễn(autoimmune disease).

Bệnh tự miễn là bệnh lý mà, hệ thống miễn dịch của cơ thể người bệnh bị quên đi những dữ liệu di truyền thời kỳ phôi thai khi biệt hoá tế bào thành các cơ quan của cơ thể, nhận nhầm tế bào của một hay nhiều cơ quan trong cơ thể là kẻ thù. 

Ở bệnh vảy nến, tế bào Lympho T quên đi tế bào da của cơ thể người bệnh và chúng đi tấn công tế bào da bản thân của người bệnh là phe ta, nên nó tấn công như kẻ thù. Bình thường tế bào da bao phủ cơ thể trải qua tiến trình sinh ra và lão hoá khoảng 1 tháng thì bong ra sau khi sừng hoá và chết đi. Ở bệnh vảy nến tế bào da bị Lympho T tấn công huỷ diệt và loại trừ ra khỏi cơ thể chỉ 1-3 ngày. Nên dấu hiệu da bong tróc có màu hồng nhạt như vảy của nến đỏ chúng ta bào mỏng ra. Những vảy da đó là do tế bào Lympho T và da xếp thành từng lớp trên bề mặt của da. Bệnh cũng được ghi nhận có tính di truyền khi tìm thấy có nhiều người trong một gia đình mắc bệnh này. Các nhà khoa học tin rằng có hơn 1 gene chịu trách nhiệm gây ra bệnh vảy nến. Và đến nay đây vẫn còn là một điều bí ẩn khi bệnh vảy nến vẫn xảy ra ở những người không có tiền sử gia đình mắc bệnh. Y học thế giới vẫn còn đi tìm cây kim trong một đống rơm để điều trị bệnh này.

Ai đã bị bệnh vảy nến đều có những nỗi khổ về mặt tinh thần và thể xác. Tinh thần thì bị mặc cảm về da cơ thể của mình. Đặc biệt là phũ nữ - ông bà ta bảo: phụ nữ thì nhất dáng nhì da - mà da đó lại loang lỗ những quầng giống như da beo hoặc một tấm bản đồ trên quả địa cầu! Mặc dù nó thường hiện diện ở da đầu hoặc quanh các khớp tay chân, nhưng cũng không hiếm ở vùng da của cơ quan sinh dục hoặc quanh hậu môn và các nơi khác.

Triệu chứng lại xuất hiện khi có xúc động tâm lý, thay đổi thời tiết, dùng một số thuốc, tiếp xúc một số hoá chất hoặc những vết thương trên da bị nhiễm trùng, v.v... Khi triệu chứng xuất hiện thì ngứa là triệu chứng là cho bệnh nhân khổ sở nhất về mặt thể xác. Đó là chưa nói đến các viêm khớp kèm theo và biến chứng của vảy nến. Bệnh có thể xảy ra bất kỳ lứa tuổi và giới tính nào.

Hôm qua, một ông bạn già vong niên thuộc lớp hơn tôi một thế hệ - là người đang mắc bệnh vảy nến - gửi cho tôi cái thứ mời của hiệp hội những người bệnh vảy nến Thành phố Hồ Chí Minh, nhờ đăng lên blog này để mọi người - ai có bệnh vảy nến hay người thân có bệnh này - hãy thông báo cho nhau để đi dự buổi nói chuyện chuyên môn dành cho những người bệnh vảy nến biết sống chung với nó khi đang chờ y học có những bước tiến mới để điều trị triệt để bệnh này.  

 Gọi là giấy mời cho lịch sự khi đưa lên blog phải có thông báo rõ ràng. Nên ban tổ chức phải thiết kế giấy mời. Nhưng vào cửa tự do. Mời xem thời gian và địa điểm bằng cách click chuột vào hình này.

Trong buổi nói chuyện này có 2 bác sĩ chuyên môn của bệnh viện da liễu TPHCM nói về: một là những kiến thức cơ bản về bệnh vảy nến. Hai là điều trị và chăm sóc cho người bệnh vảy nến. Và ba là tư vấn và hỏi đáp cùng chia sẻ kinh nghiệm tuân thủ điều trị giữa các bệnh nhân với nhau. Cuối cùng là các bệnh nhân được khám và tư vấn miễn phí.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp một phần nhỏ kiến thức phổ thông về bệnh vảy nến cho cộng đồng và giúp được người bệnh vảy nến có một dịp được nghe, khám và tư vấn bệnh làm sao chung sống với nó một cách thoãi mái cả tinh thần lẫn vật chất.

Asia Clinic, 18h06' ngày thứ Bảy, 22/10/2011