Bài đọc liên quan: Nhìn lại 2022 phần 1
Tháng Mười
Tác động thiên tai: Việc dọn dẹp khỏi cơn bão Ian không được suôn sẻ và đó là điều tồi tệ nhất trong số những gì đã trở thành một trong những cơn bão Đại Tây Dương tốn kém nhất được ghi nhận. Người dân Florida được khuyến khích sơ tán trước khi Ian đổ bộ vào Cayo Costa với cường độ bão bậc 4, với nước dâng do bão cao tới 18 feet(tương đương 5,4864m) ở một số khu vực ven biển và tốc độ gió lên tới 155 dặm/giờ(tương đương 249,45km/h). Nó cuối cùng đã dẫn đến 157 trường hợp tử vong, 146 trong số đó là ở Florida, cũng như thiệt hại lớn về cơ sở hạ tầng và tài sản, với thiệt hại được bảo hiểm trị giá từ 50 tỷ đến 65 tỷ đô la.
'Chim được tự do': Một kỷ nguyên mới tại Twitter (TWTR) chuyển sang vai trò lãnh đạo mới và Elon Musk đã nhanh chóng cập nhật tiểu sử nền tảng của mình thành "Sếp của Twitter". Cuối cùng vị tỷ phú cũng đã hoàn tất việc mua lại mạng xã hội trị giá 44 tỷ đô la của mình, dẫn đến một cuộc di cư của các giám đốc điều hành và sự ra đi của các nhân viên cấp cao. Kể từ đó, Musk đã cam kết từ bỏ vai trò lãnh đạo, đang cố gắng chuyển sang đăng ký để kiếm tiền và gây ra kịch tính liên tục từ những thay đổi chính sách đột ngột của ông. Vào ngày đầu tiên sau khi tiếp quản, Musk đã xuất hiện bằng cách mang một chiếc bồn rửa chén vào trụ sở Twitter ở San Francisco, nói đùa rằng "hãy để quá khứ của Twitter chìm vào trong bồn rửa chén".
Tiền bạc, lá phiếu và đạo đức: Trong khi họ không thể duy trì lợi nhuận, các thương nhân đã đấu thầu các công ty cần sa lớn sau những bình luận của Tổng thống Biden liên quan đến việc xem xét cần sa như một chất trong Danh mục I. 38 tiểu bang của Hoa Kỳ đã hợp pháp hóa cần sa về mặt y tế hoặc giải trí, nhưng nó vẫn là bất hợp pháp ở một số tiểu bang và ở cấp liên bang. Biden cũng ân xá cho 6.500 cá nhân bị kết tội "tàng trữ cần sa đơn giản", lưu ý rằng việc cần sa không còn được xếp cùng cấp độ với heroin. Một tỷ lệ đáng kinh ngạt là cứ 6 người Mỹ thì có 1 người hiện đang hút cần sa, theo một cuộc thăm dò của Gallup từ mùa hè, cho thấy thời gian đang thay đổi nhanh chóng như thế nào. Nhiều nhà Y học đã phản đối hành động của Biden chỉ vì muốn mua lá phiếu của tầng lớp ăn bám hút chích nên đưa ra điều vô đạo đức để cứu vãng các bang theo phe Dân chủ nghèo nhất nước Mỹ vì không chịu làm việc.
Thỏa thuận ngũ cốc: Việc Nga đồng ý quay trở lại thỏa thuận do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian cho phép vận chuyển hàng triệu tấn ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen. Trước đó, họ đã rút khỏi thỏa thuận sau một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine ở Crimea, nhưng cho biết "sự đảm bảo bằng văn bản" từ Kiev đảm bảo hành lang hàng hải nhân đạo sẽ không được sử dụng cho mục đích quân sự. Hợp đồng tương lai lúa mì và ngô, cũng như các mặt hàng khác, đã tăng giá mạnh trước những diễn biến này, với Ukraine theo truyền thống được gọi là "Vựa lúa mì của châu Âu".
Tháng mười một
Bầu cử giữa nhiệm kỳ: Không có làn sóng đỏ nào xuất hiện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ quan trọng của Hoa Kỳ mà đảng Dân chủ cuối cùng đã giành được đa số ghế 51-49 tại Thượng viện (sau chiến thắng của thành viên Đảng Dân chủ Raphael Warnock ở Georgia). Tình trạng bế tắc của Quốc hội vẫn còn ở phía trước, với việc Đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát Hạ viện. Đa số rõ ràng cho Đảng Dân chủ Thượng viện vẫn có thể giúp đảng linh hoạt hơn trong việc thông qua luật bằng cách giảm bớt ảnh hưởng của các Thượng nghị sĩ trung dung Joe Manchin và Kyrsten Sinema, trong khi Đảng Dân chủ sẽ có quyền kiểm soát hoàn toàn các ủy ban của Thượng viện và sẽ không bị ràng buộc vào việc chia sẻ quyền lực thỏa thuận với Đảng Cộng hòa.
Sự sụp đổ của tiền điện tử: Một trong những câu chuyện lớn nhất trong tháng (và có lẽ là trong năm) là sự sụp đổ của FTX International, hay điều mà một số người trên thị trường gọi là thời điểm "Anh em nhà Lehman" đối với ngành công nghiệp tiền điện tử. Từng được định giá 32 tỷ đô la và là sàn giao dịch tiền điện tử lớn thứ ba tính theo khối lượng giao dịch, FTX đã đóng băng việc rút tiền trong bối cảnh thiếu hụt 8 tỷ đô la sau sự thất bại hoàn toàn của các biện pháp kiểm soát của công ty đã làm rung chuyển ngành công nghiệp tiền điện tử không được kiểm soát. Đó là một khoảnh khắc trớ trêu đối với công ty do Sam Bankman-Fried(SBF) lãnh đạo, công ty đã từng là hiệp sĩ trắng vào mùa hè vừa qua để giải cứu một số người chơi tiền điện tử bao gồm BlockFi, Voyager Digital và Celsius. SBF hiện đang chờ xét xử tại Hoa Kỳ sau khi bị dẫn độ từ Bahamas.
Tư cách thành viên NATO: Tại hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày ở thủ đô Bucharest của Romania, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương(NATO) đã nhân đôi cam kết đưa Ukraine trở thành thành viên của liên minh quân sự. Cách đây 14 năm (tại cùng một thành phố), các ngoại trưởng lần đầu tiên cam kết rằng Kyiv cuối cùng sẽ trở thành một cử tri, và họ vẫn "kiên quyết ủng hộ cam kết của chúng tôi." Các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga đã tiếp tục nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự trên khắp đất nước Ukraine, với các cuộc tấn công đã gây thiệt hại nặng nề cho cơ sở hạ tầng điện, nước và năng lượng của Ukraine trong khi mùa Đông đầy băng giá cuối năm 2022. Nó cho thấy mức độ tàn ác của ông Vladimir Putin không thể chấp nhận được.
Zero-COVID: Ba năm sau khi trường hợp COVID-19 đầu tiên được báo cáo ở Vũ Hán, Trung Quốc bắt đầu từ bỏ lập trường nghiêm ngặt về coronavirus khi sự bất mãn lan rộng khắp đất nước. Các chính sách thay đổi nhanh chóng trong vòng vài tuần, với các biện pháp phong tỏa có mục tiêu, xét nghiệm, yêu cầu cách ly và hạn chế đi lại, tất cả đều bị chính phủ ném ra ngoài cửa sổ. Với các phòng cấp cứu và bệnh viện quá tải, các nhà kinh tế đang cố gắng đánh giá việc nới lỏng nhanh chóng sẽ tác động như thế nào đến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, trong khi toàn cầu lo lắng về sự lây lan không theo dõi của virus và các biến thể mới có thể xảy ra. Nhưng tất cả đều là trò chơi chính trị của các nhà độc tài, ở Mỹ là Đảng Dân chủ, ở Trung Quốc là Tập Cận Bình, và các quốc gia độc tài kém phát triển khác. Hậu quả của Covid bây giờ là khủng hoảng kinh tế hầu hết các quốc gia, cuối cùng người dân lãnh đủ, các chính khách cứ nhởn nhơ không khẩu trang, không vaccine.
Tháng 12
Ra mắt C919: Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc, hay còn gọi là COMAC, đã bàn giao chiếc máy bay chở khách đầu tiên được phát triển trong nước cho khách hàng China Eastern Airlines (CEA). C919, tương tự như các dòng máy bay phản lực thân hẹp Airbus (OTCPK:EADSY) A320 và Boeing (BA) 737, giúp Trung Quốc tiến một bước gần hơn tới mục tiêu đầy tham vọng là trở thành một công ty hàng không dân dụng toàn cầu. Chiếc máy bay trải qua 14 năm phát triển này dự kiến sẽ thực hiện chuyến bay thương mại đầu tiên vào mùa xuân 2023, với hành trình giữa Thượng Hải và thủ đô Bắc Kinh.
Kiếm tiền từ chip: Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSM) đã làm nên lịch sử với một trong những khoản đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Hoa Kỳ. Công ty đã công bố kế hoạch cho một nhà máy sản xuất chip thứ hai ở Arizona (tăng đầu tư vào bang này lên 40 tỷ đô la), sẽ cung cấp đủ chip để đáp ứng nhu cầu hàng năm của Hoa Kỳ là 600 nghìn tấm wafer mỗi năm. Ronnie Chatterji, Điều phối viên Bạch Cung về triển khai CHIPS tại Hội đồng Kinh tế Quốc gia cho biết: “Đó là nền tảng của thiết bị điện tử cá nhân của chúng ta, đồng thời cũng là tương lai của điện toán lượng tử và trí tuệ nhân tạo. "Đó là định nghĩa về khả năng phục hồi chuỗi cung ứng. Chúng tôi sẽ không phải dựa vào bất kỳ ai khác để tạo ra những con chip mà chúng tôi cần." Bắt đầu một cuộc tháo chạy khỏi Trung Quốc, khi mà Aaple, Intel, và bây giờ Tesla sống dở chết dở ở Thượng Hải.
Cách mạng nhiệt hạch: Bộ Năng lượng Hoa Kỳ đã tiết lộ một bước đột phá khoa học lớn, được gọi là mức tăng năng lượng ròng (hoặc mức tăng mục tiêu), có thể thay đổi cách chúng ta cung cấp năng lượng cho thế giới. Cột mốc quan trọng đã đạt được tại Phòng thí nghiệm Lawrence Livermore ở California, nơi các nhà khoa học sử dụng tia laser lớn nhất thế giới để tạo ra hiệu ứng được gọi là phản ứng tổng hợp giam cầm từ tính. Một lượng nhỏ plasma hydro, được giữ cố định bằng nam châm mạnh, được nung nóng đến nhiệt độ cực cao - dẫn đến sự hợp nhất các hạt nhân nguyên tử và năng lượng nhiều hơn 20% so với năng lượng được sử dụng trong laser.
Lạnh buốt cuối năm: Việc đi lại từ bờ biển này sang bờ biển khác trong kỳ nghỉ lễ Giáng sinh vào cuối tuần, khi tuyết, gió và nhiệt độ dưới mức đóng băng bao trùm phần lớn đất nước Mỹ. Điều đó đã làm hỏng kế hoạch của nhiều hành khách, cũng như hoạt động của các hãng hàng không khi máy bay bị đóng băng qua đêm và các sân bay hết chỗ để làm tan băng. Có vẻ như không hãng nào bị ảnh hưởng nặng nề như Southwest Airlines (LUV), hãng có hệ thống lập lịch trình đã ngừng hoạt động trong gần một tuần do khách du lịch phàn nàn về các cuộc gọi không được trả lời tới bộ phận dịch vụ khách hàng để đặt lại chuyến bay và lấy hành lý (điều này cũng dẫn đến một cuộc điều tra của Bộ Giao thông vận tải Hoa Kỳ đối với hãng Southwest Airline).
Kết thúc năm 2022
Phố Wall đã kết thúc một năm vào thứ Sáu, 30/12/2022 với hiệu suất hàng năm tồi tệ nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Chỉ số S&P 500 chuẩn đã giảm gần 20% vào năm 2022, trong khi Nasdaq Composite nặng về công nghệ mất một phần ba giá trị với mức giảm 33% cho năm. Chỉ số Dow Jones blue-chip kết thúc thấp hơn khoảng 9%. Sau ba năm tăng trưởng không ngừng - kể cả khi vượt qua đại dịch - thị trường đã quay trở lại trái đất vào năm 2022. Năm 2022 được xem là năm tàu lượn siêu tốc chứng kiến cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, lạm phát gia tăng cao nhất trong 42 năm qua, và Cục Dự trữ Liên bang lần đầu tiên tăng lãi suất kể từ năm 2018. Với dữ liệu kinh tế đến năm 2022 cho thấy rằng lãi suất tăng vẫn chưa thực sự hạ nhiệt nền kinh tế, những lo ngại gia tăng rằng Fed sẽ thắt chặt chính sách quá mức có thể đẩy nền kinh tế vào suy thoái. Bước sang năm 2023, những lo ngại này dự kiến sẽ tiếp tục đè nặng lên tâm lý cho toàn cầu. Nước Mỹ hắc hơi cả thế giới rã rời thân xác.
LẠM BÀN
Đây đích thực là một chiến lược tầm thiên niên kỷ của những người nắm nguồn tiền của thế giới. Họ đã nghĩ ra một cuộc thanh trừng chính trị kinh tế toàn cầu và cả giảm dân số già để bảo vệ môi sinh cho hành tinh xanh.
Về đại dịch Covid-19
Hậu quả của vaccine chưa được khảo sát kiểm tra đúng như nó phải có, nhưng gần 8 tỷ người trên thế giới phải dùng với cái gọi là vaccine ủy quyền cấp cứu. Lịch sử y học thế giới chưa bao giờ có chuyện một loại thuốc ra đời, mà nó chưa được trải qua 5 giai đoạn kiểm tra và hơn 10.000 người thử nghiệm với kết quả an toàn mới được sử dụng. Nhưng vaccine Covid chỉ nghiên cứu, sản xuất từ tháng 3/2021 đến tháng 9/2021 đã được "dùng" với cái nhãn "cấp cứu".
Các hãng dược sân sau mới ra đời từ giá cổ phiếu chỉ chưa tới 5USD nhưng chỉ sau vài tuần giá của nó hơn 200USD! Câu chuyện không dừng ở đó, mọi thuốc, vaccine khi sử dụng được chi hoa hồng cho chính phủ đến 45%. Các hãng thi nhau vận động hành lang chính trị, nhưng không phải hãng nào cũng được quan tâm.
Đơn cử vaccine Novavax giá cổ phiếu chỉ 3,98USD vào ngày 01/12/2019, nhưng sau khi cựu tổng thống Donald Trump ký ngân sách nghiên cứu cho Novavax 9 tỷ USD thì cổ phiếu đạt đỉnh 238,54USD vào ngày 01/8/2021! Nhưng sau khi ông Trump về vườn, Novavax không được ông Biden ủng hộ giá cổ phiếu hôm nay 31/12/2022 chỉ còn 10,28USD. Ông Biden lên tẩy chay Novavax quay sang ủng hộ Pfizer, Moderna và Johnson &Johnson thì giá cổ phiếu Moderna từ 13.10USD vào ngày 01/7/2019 bay lên đỉnh 384,86USD vào ngày 01/92021, và hôm nay giá Moderna là 179,62USD!
Còn rất nhiều câu chuyện đại dịch Covid-19 như: khẩu trang, gant tay, máy xét nghiệm, máy thở, etc. Nhưng điều đáng nói là chưa có 1 loại vaccine nào mà trong 1 năm chích đến 4-5 lần nhưng người được tiêm chủng vẫn nhiễm bệnh. Chưa có loại vaccine nào mà khi chích vào phải chấp nhận tai biến mà hãng sản xuất không phải bồi thường theo quy định vaccine được "ủy quyền cấp cứu". Đó là chưa nói đến, vì Covid mà nước Mỹ phải bỏ phiếu qua bưu điện, đến nỗi con chó, người đã chết cũng đi bỏ phiếu!
Về khủng hoảng năng lượng và chiến tranh Ukraine
Ai cũng thấy rõ khủng hoảng năng lượng bắt đầu từ sắc lệnh đóng tất cả các mỏ dầu đá phiến trong nước Mỹ và hủy đường ống dẫn dầu Keystone XL trị giá 9 tỷ USD. Để làm tăng thêm giá dầu hơn nữa, một cú hích cuộc chiến Ukraine, cấm vận Nga, giá dầu tăng đến tột đỉnh 120.93USD/thùng vào ngày 13/6/2022. Từ đó lạm phát phi mã ở Hoa Kỳ cao nhất 40 năm qua. Tất cả các cuộc làm màu của chính phủ Biden đều nhằm che đậy một chiến lược lập lại trật tự thế giới mới sau 43 năm ủng hộ Trung Quốc nghèo đói trở thành đối thủ của Mỹ. Không chỉ có thế, mà giá dầu lên bù lỗ cho các tài phiệt đã thua lỗ vì giá dầu về -37USD do ông Trump đã gây ra.
Logistic gián đoạn
Hai yếu tố trên đã làm nên một sự gián đoạn toàn cầu về logistic. Tập Cận Bình lại sử dụng Zero Covid để bảo vệ quyền lực của mình, khi ông muốn trở thành một Mao đệ nhị ngồi mãi trên ngai vàng cho đến chết, mặc cho hàng trăm triệu dân Trung Quốc sống trong khủng hoảng tinh thần, đói rách, bệnh tật không có chăm sóc y tế tại chính nơi mà ông Tập lập ra để tập trung cô lập. Không loại trừ khả năng thứ 2 là ông tập trả đủa lại chiến tranh thương mại Mỹ Trung do ông Trump đưa ra và ông Biden vẫn thực hiện. Đã có lúc 80% containers toàn cầu bị nhốt ở các bến cảng Trung Quốc. Nó làm giá chuyên chở bằng đường tàu biến tăng hơn 300%.
KẾT LUẬN
Năm 2022 là một năm đặc biệt của thế kỷ XXI, nó theo sau năm 2021 đầy sóng gió. Nó là năm hậu quả của những toan tính chính trị, kinh tế, môi trường sống và dân số học khi mà trái đất có đến 8 tỷ người. Nếu nhìn theo các nhà hoạch định chiến lược toàn cầu thì tất cả cái ác hôm nay sẽ tạo ra cái thiện cho nhân loại mai sau. Nhưng nếu nhìn theo cái nhìn của một người dân bình thường thì những gì đang diễn ra làm nhân loại đau khổ chỉ vì những toan tính ngoài sức tưởng tượng của con người.
Năm 2023 không có một hứa hẹn tốt đẹp, khi mà sự chuyển dịch toàn cầu đang đi vào khúc quanh của một cơn chuyển dạ sinh nở một trật tự thế giới mới. Chiến tranh lạnh của 2 phe hắc bạch đang đến thời kỳ quyết liệt. Sự rịu rã các nền kinh tế nhỏ, lạc hậu đang chực chờ sụp đổ do những khủng hoảng đang ngày càng khốc liệt.
Trong ác có mầm thiện và trong thiện có mần gian ác. Quy luật tuần hoàn cứ xoay tròn. Ranh giới thiện ác mỏng hơn bế dày của lưỡi dao cạo. Dù sao thì cũng cần nhìn lại năm 2022 để có hướng tốt cho những năm sắp tới.
Sài Gòn, 9:14 Saturday, 31st December 2022
0 Nhận xét