Ngày đăng: [Thursday, January 14, 2010]
AI TRẢ LỜI ĐƯỢC HÌNH BIỂU TƯỢNG CỦA ENTRY NÀY SỚM NHẤT SẼ ĐƯỢC TỚ BAO MỘT CHẦU!!!
A. Hệ thống miễn dịch và họat động của nó:
Cũng cần nhắc đến hệ thống miễn dịch của cơ thể là gì? Một đất nước có hệ thống an ninh, quốc phòng để giữ yên bình cho cuộc sống, thì cơ thể con người cũng vậy. Hệ thống miễn dịch làm nhiệm vụ giữ cho cơ thể chống lại mọi kẻ thù gây bệnh. Vai trò chủ lực của hệ thống an ninh quốc phòng cho cơ thể là các tế bào bạch cầu và các hóa chất trung gian.
Trong lúc còn là bào thai hệ thống miễn dịch của cơ thể động vật đã đi ghi nhận các dòng tế bào ở tất cả các mô được biệt hóa thành các cơ quan. Chất liệu di truyền của tòan bộ cơ thể là từ một tế bào gốc ban đầu. Ở tế bào gốc đó một nữa chất liệu di truyền là của bố cho và nữa còn lại là của mẹ cho để hình thành một động vật hòan thiện sau khi ra đời. Giai đọan này rất quan trọng để sau khi ra đời, hệ thống miễn dịch sẽ nhận biết ai là bạn và ai là thù. Khi một vật lạ xâm nhập vào cơ thể mà có cấu trúc bề mặt không có trong bộ nhớ chất liệu di truyền, thì vật lạ đó được cho là kẻ thù. Kẻ thù đó gọi là kháng nguyên lạ, gây hại cho cơ thể.
Khi một mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể con người thì mầm bệnh được coi là kháng nguyên lạ. Khi có mặt kháng nguyên lạ thì có thể là bạch cầu trực tiếp tiêu diệt. Hoặc có thể là hệ thống miễn dịch sinh ra kháng thể để tiêu diệt kháng nguyên. Cách kháng thể tiêu diệt kháng nguyên giống như hình ảnh chiếc chìa khóa lắp vào lỗ ổ khóa để mở khóa. Trong y học thường dùng từ thực bào cho tiêu diệt và phản ứng trung hòa cho sự kết hợp kháng nguyên kháng thể.
Có 2 loại tạo ra miễn dịch cho cơ thể đối với một kháng nguyên lạ đã được xác định. Loại thứ nhất là miễn dịch thụ động. Loại này là vô tình bị nhiễm kháng nguyên lạ. Lúc đó tự hệ thống miễn dịch sẽ tiêu diệt bằng 2 cách nói trên. Sau khi tiêu diệt cơ thể sẽ ghi hình kháng nguyên và lưu vào bộ nhớ. Sau này khi kháng nguyên đó vào lại, thì cơ thể sẽ có đủ sức để tiêu diệt, nhờ vào quen với đòn thế của kẻ thù. Loại này gọi là miễn dịch thụ động. Nếu cơ thể không đủ khả năng tiêu diệt mầm bệnh thì sẽ sinh ra nhiều biến chứng và đi đến tử vong.
Loại thứ hai là do công nghệ sinh học tạo ra 1 dung dịch đủ liều với mầm bệnh bị làm yếu đi hoặc tổng hợp một kháng nguyên có hình hài giống mầm bệnh, nhưng không có khả năng gây bệnh. Sản phẩm đó gọi là vaccine. Sau khi thử nghiệm cho kết quả tốt thì vaccine được dùng để chủ động tiêm vào cơ thể giúp hệ thống miễn dịch nhận dạng và tiêu diệt bằng 2 cách đã nói ở trên. Cũng như miễn dịch thụ động, hệ thống miễn dịch sẽ ghi vào bộ nhớ để sau này có dịp chiến đấu với mầm bệnh. Loại này được gọi là miễn dịch chủ động.
Trong lúc chiến tranh xảy ra giữa hệ thống miễn dịch và mầm bệnh thì các triệu chứng bệnh biểu hiện. Tùy theo sức đề kháng của cơ thể, liều lượng và sức mạnh của mầm bệnh mà biểu hiện bệnh nặng hay nhẹ. Và kết quả lành bệnh hay biến chứng ở các mức độ khác nhau.
B. Những điều cơ bản về vaccine:
Thuốc hay vaccine đều giống nhau về mặt nghiên cứu, điều chế, thử nghiệm, kiểm tra và báo cáo trước khi được phép sử dụng. Quá trình đó được gọi là thử nghiệm lâm sàng. Chúng phải trãi qua 4 giai đoạn. Thực chất là 5 giai đoạn. Giai đoạn tiền nghiên cứu lâm sàng là giai đoạn 0. Ở giai đọan 0 nghiên cứu trên vật thí nghiệm và trong ống nghiệm. Sau giai đoạn 0 là 4 giai đoạn thử nghiệm, ghi nhận và tổng kết trên người(9). Để 1 loại thuốc hoặc 1 loại vaccine được phép sử dụng là một quá trình đầy gian nan và khoa học cật lực.
Nhưng khổ thay, con cúm A luôn thay hình đổi dạng theo từng mùa dịch. Nên cuộc rượt đuổi sinh học mà GSBS Nguyễn Chấn Hùng ví von là một hình ảnh vô cùng chính xác(10). Vì thế cho nên chuyện WHO tặng cho Việt Nam
1. Chưa hoàn thành 5 giai đoạn thử nghiệm lâm sàng và chưa được phép sử dụng.
2. Đã hòan thành 5 giai đọan thử nghiệm. Nhưng chưa qua giai đọan thử từ 1-3 tuần trước khi được dùng rộng rãi trên cộng đồng. Vì lý do sau đây:
Tiêu chuẩn và nguyên tắc cơ bản lưu hành của một vaccine cúm A/H1N1 được phép lưu hành theo đòi hỏi của FDA(12) phải là:
- Vaccine phải được chế tạo dạng tan trong nước, không được tan trong dung dịch nhũ tương gồm nước và dầu.
- Vaccine cúm phải là lọai đơn trị liệu(monovalent). Tức là không được phối hợp với các mầm bệnh khác để tạo ra vaccine cho nhiều lọai bệnh khác nhau.
- Vaccine cúm không được dùng các kim lọai nặng để điều chế như Aluminum(nhôm) sẽ làm rối lọan hệ thống miễn dịch của người được chủng(13) hoặc Mercury(thủy ngân) sẽ gây ra những rối lạn tâm thần (14).
- Vaccine cúm được đưa ra cộng đồng sử dụng sau 1-3 tuần thử nghiệm trên khỏang vài trăm ứng viên tự nguyện trẻ em và người lớn.(15)
- Những người đầu tiên được nhận vaccine cúm A/H1N1 là: trẻ em trong tuổi đi học, phụ nữ mang thai trên 3 tháng và công nhân khỏe mạnh vào đợt tiêm chủng mùa thu hằng năm với điều kiện tự nguyện.(16)
- Tại Mỹ năm 2005, trong cuộc họp chính thức của bộ y tế đồng ý cho phép tổ chức EUA(Emergency Use Authorization) chịu trách nhiệm về mặt pháp lý cho hãng chế tạo vaccine.(17)
C. Tóm lại:
Mỗi năm cứ vào mùa lạnh của các nước có vùng địa lý ôn đới và cận ôn đới là có những đợt dịch cúm xảy ra, do đặc điểm phát triển và lây lan ở điều kiện khí trời mát lạnh. Còn ở các vùng nhiệt đới thường có dịch xảy ra vào mùa mưa.
Liệu pháp vaccine có vai trò quan trọng trong phòng ngừa bệnh lý do virus gây ra. Nhưng, đời còn có những chữ nhưng rất phiền tóai. Ở đây, virus cúm A influenza là một cuộc rượt đuổi sinh học về quá trình biến đổi gene của nó. Nên vaccine cúm phải được cập nhật dòng gây bệnh và sản xuất cấp thời, thử nghiệm cấp thời để sử dụng vào thực tế đúng thời điểm. Vaccine của năm nào chỉ có giá trị cho năm ấy. Vaccine năm cũ vẫn còn hạn sử dụng, nhưng chỉ có tác dụng hạn chế nhờ vào phản ứng chéo của kháng nguyên. Vì về mặt biến đổi sinh học con cúm dù A, B hay C gây dịch cúm của năm 2010 không còn bộ gene mang hình dạng kháng nguyên của con năm 2009.
Đó là điều làm đau đầu nhức óc cho các cơ quan quản lý y tế cộng đồng không chỉ ở Việt Nam
Tài liệu tham khảo:
15. Food and Drug Administration Center
17. Public Readiness and Emergency Preparedness Act Questions and Answers
Đón đọc phần cuối: Những quan điểm của tôi về cúm
Asia Clinic, 17h45' ngày 14/01/2010
0 Nhận xét